Prof. Dr. Tayfun ÖZÇELİK - Bilkent Üniversitesi
CRISPR/Cas-9 ve Genetik Cerrahi
1961 yılında İstanbul’da doğan Tayfun Özçelik, ilkokulu Ankara Ahmet Vefik Paşa İlkokulu’nda; orta ve lise eğitimini TED Ankara Koleji, Napoli Forrest Sherman High School ve İstanbul Kadıköy Maarif Koleji’nde tamamlamıştır. 1979-1986 yılları arasında İstanbul, Oxford, Cenevre ve Yale Üniversiteleri’nde tıp eğitimi almıştır. İstanbul Tıp Fakültesi öğrencisi olarak Prof. Nuran Gökhan, Prof. Yusuf Karakullukçu ve Prof. Türkan Erbengi ile kalp kasında kalsiyum paradoksu konusunda ilk bilimsel yayınlarını yapmıştır. 1986-1987 yılları arasında Ludwig-Maximillian Münih Üniversitesi, Fizyoloji Enstitüsü’nde, 1987-1989 yılları arasında Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnsan Genetiği Anabilim Dalı’nda, 1989-1993 yılları arasında Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Howard Hughes Tıp Enstitüsü’nde fizyoloji ve insan genetiği alanlarında araştırmalarını yürütmüştür. 1991 yılında Tıbbi Genetik uzmanı olmuştur. Danışmanı Prof. Uta Francke ile birlikte yaklaşık kırk adet genin insan ve fare kromozomlarındaki lokuslarını belirlemiştir. Sinaptik veziküllerin ve nöronal anlatımı olan genlerin hedeflendiği bu araştırmaların sonucunda Prader-Willi sendromu, Charcot-Marie-Tooth tip 1A ve tip VIII glikojen depo hastalıkları ile ilişkili genler tanımlanmıştır.
Prof. Özçelik 1993 yılında Türkiye’ye dönerek İstanbul Üniversitesi, Aziz Sancar Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAM), Genetik Anabilim Dalı’nın kurucu başkanlığını yapmıştır. Prof. Sevim Büyükdevrim ile Ülkemizde DNA incelemesine dayanan ilk kimliklendirme çalışmalarını Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu ile işbirliği içinde yürütmüştür. 1995 yılında Bilkent Üniversitesi Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nde öğretim üyesi olan Prof. Özçelik halen Fen Fakültesi Dekanı olarak görev yapmaktadır. Araştırmaları, kompleks hastalıkların moleküler temelleri üzerinde odaklanmıştır. Ailesel pediatrik kanserlerin DNA onarım sistemi mütasyonları ile ilişkili olduğunu göstermiş, insanlarda el-ayak üzerinde yürüme ile ilişkili Ünertan sendromunun VLDLR, WDR81, ATP8A2 mütasyonlarından kaynaklandığını ortaya koymuştur. Esansiyel tremor ve Parkinson hastalıkları ile ilişkili HTRA2 genini tanımlamıştır.
Prof. Özçelik, Tıbbi Genetik Derneği başkanı, European Society of Human Genetics yönetim kurulu üyesi ve eğitim komisyonu başkanı, American Society of Human Genetics program komitesi üyesi olmuştur. International Federation of Human Genetics Societies ve National Societies of Human Genetics in Europe Türkiye temsilcisi olarak görev yapmıştır. European Research Council ve Avrupa Birliği-FP7-H2020 programlarınında hakemlik yapmaktadır. TÜBİTAK Bilim, Bayındır Bilim, GATA Bilim ve TÜBİTAK Teşvik Ödülü sahibidir. Yurt içinde Hacettepe ve Ankara Üniversiteleri, yurt dışında Rockefeller, Columbia, Yale ve Washington Üniversiteleri ile ortaklaşa yürüttüğü araştırmaları TÜBİTAK, European Union, Howard Hughes Medical Institute ve National Institutes of Health tarafından desteklenmektedir.